Historia polskiego esportu - część czwarta

W co grano w tych pierwszych latach? "Sensible Soccer" z odmianami (od 1992), "Street Fighter 2" (1992), "Mortal Kombat 2" (1993), "Doom" (1993), "Doom 2" (1994), "Descent" (1994), "FX Fighter" (1995), "Duke Nukem 3D" (1996) i wiele wiele innych. Część z tych gier pozwalała już rozgrywać mecze po lanie, niektóre rozgrywano na jednym PC i jednej klawiaturze, dzieląc się miejscem. Na Amidze można było używać dwóch joysticków, a zatem mieliśmy ułatwienie. Ale patrząc na to, co się działo wówczas w turniejach (zwanych z początku konkursami), dominować powoli zaczynały komputery PC/XT.

W roku 1993 ukazał się "Doom", który umożliwiał grę czterem graczom równocześnie po sieci lokalnej. Powszechność sieci, ze względu na ceny kart ethernet, była niewielka. Rok później narodziła się idea DWANGO. Był to serwis online z serwerami, który pozwalał grać przez internet za pomoca modemów naraz czterem osobom.

Narodziny DWANGO, według Kamila "RooSa" Ruszkowskiego [profesjonalny gracze w "Quake'a" - przyp. red.], dały początek scenie i zarazem społeczności gier sieciowych. Taki wniosek płynie z lektury magazynu Reset 9/98. W tym czasie powstawały też pierwsze polskie klany - odpowiedniki gildii w świecie gier fabularnych.

Prehistoria z Amigii i automatów

Cofnijmy się w czasie jeszcze bardziej. Wspólne granie większej liczby osób na świecie rozpoczyna się mniej więcej w połowie lat 80. "Flight Simulator II" (1986) na Atari ST i Commodore Amiga pozwalał dwóm graczom naraz, dzięki połączeniu modemowemu, grać wspólnie. "Air Warrior", również na Amigę i Atari z 1988 szedł jeszcze dalej. Po połączeniu do platformy GEnie mogły latać, jeździć i walczyć ze sobą setki graczy. "MIDI Maze", jeden z pierwszych first-person shooterów, wydany w 1987 na Atari ST, umożliwiał granie 16 graczom naraz. Świat uciekł nam wtedy mocno.

W przeciwieństwie do ówczesnych komputerów PC, Amiga miała wbudowaną opcję podłączenia kilku kontrolerów gier i dwóch myszek. Stąd już pod koniec lat 80. i na początku 90. umożliwiała równoczesne granie dwóch osób w wiele gier, choćby takich jak "Lotus Esprit Turbo Challenge" - legendarną "scigałkę" z dzielonym na pół ekranem, piłkarski hit "Sensible Soccer" czy strategię z kultowej dziś serii "Settlers".

Na początku był LAN

Ale, znów cofając się w czasie (a moglibyśmy się tak cofać w nieskończoność), przecież już pierwsze automaty do gier (tenis, ping-pong), a nawet komputery 8-bitowe pozwalały nam rozgrywać mecze na jednym komputerze czy automacie. Ale z esportem, w obecnym tego słowa rozumieniu, zaczęliśmy mieć do czynienia dopiero wraz z pojawieniem się możliwości połączenia komputerów ze sobą. Wszystko odbywało się po tzw. sieci wewnętrznej albo lokalnej, czyli "lanie"(od ang. LAN – Local Arena Network). A dopiero potem przez sieć internetową.

"Doom" z 1993 roku umożliwiał granie tylko i aż czterem przeciwnikom naraz. "Quake" w 1996 roku pozwalał na uczestnictwo w zabawie 16 graczom, a potem, dzięki dodatkowi „Quakeworld”, nawet 32 osobom równocześnie. To się oczywiście ma nijak do dzisiejszych czasów, ale tak wyglądały właśnie początki esportu.

Rok 1996 był tym przełomowym, Jednym z powodów było odbycie się pierwszego QuakeConu, dziś już legendarnej imprezy lanparty, będącej pierwowzorem dla kolejnych i następnych, na której połączono w sieć około 100 komputerów. Na debiutanckiej imprezie rozegrano turnieje w dwóch grach - "Doomie 2" i "Quake'u".

Polskie początki

W Polsce jednym z pierwszych turniejów, ale nie "najpierwszym", był Pierwszy Ogólnopolski Turniej Quake. Rozegrano go w dniach 23-25 maja na warszawskim Torwarze, podczas wiosennej edycji targów Gambleriada 97., do których jeszcze wrócimy.

Jako ciekawostkę należy odnotować informację z tamtego okresu, o odbywającej się w dniach 26-29 września w Katowicach dziewiątej edycji Międzynarodowych Targów Oprogramowania ''Softarg '95''. Po raz pierwszy w tamtym roku organizatorzy zapewnili zainteresowanym wystawcom dostęp do sieci komputerowej Internet. Niestety poziom tej usługi był bardzo niski. Firmom przyznano zaledwie po jednym adresie internetowym IP.

Tego właśnie 1995 roku, na pierwszej edycji Gambleriady odbył się turniej w grę "Mortal Kombat 2". Po ogłoszeniu zapisów chętnych było tylu, że organizator nie mial możliwości przeprowadzenia eliminacji. Te zastąpił... konkurs wiedzy związany z uniwersum serii "Mortal Kombat", który pozwolił odsiać "ziarno od plew". W ostatecznym, już właściwym turnieju, zwyciężył Adam Wojtunik z Jasła. Wszystkie walki stoczył Skorpionem. Drugie miejsce zajął Piotr Cybulski.

Na turniej przygotowano wtedy osiem stanowisk komputerowych uzbrojonych w procesory Pentium i karty muzyczne GUS Ace, ale nie były to jeszcze komputery połączone w sieci. Ta pierwsza edycja Gambleriady, szumnie zwana I Polskimi Targami Gier Komputerowych, odbyła się w dniach 27-29 października, w sali warszawskiego kina Capitol. A odwiedziło je blisko 8 tysięcy zwiedzających.

Później mieliśmy Pierwsze Mistrzostwa Polski o Puchar Top Secret, nazwane MEgaGAme. Rozegrano je w dniach 1-3 grudnia 1995 w sali kinowej Wojskowej Akademii Technicznej w trzech kategoriach:

Twarzobicia:

⦁ Wojciech Broda
⦁ Tomasz Olszewski
⦁ Paweł Kubiak

Symulatory:

1. Szymon Sojka
2. Jacek Sławiński
3. Robert Tomaszek

Kategoria OPEN:

1. Marcin Grams
2. Andrzej Ambroziak
3. Maciek Maksymowicz

Mistrzostwa miały dosyć nietypową formułę, eliminacje pierwszej kategorii rozgrywano w "Ultimate Body Blows", a finały w "FX Fighter", zaś kategorię open w kompletnej mieszance od "Projekt-X" poczynając, poprzez "Descenta" i "Need for Speed", a na "Sensible Soccer" kończąc.

W dniach 23-26 stycznia 1996 w PKiN odbyło się słynne targi Komputer Expo. Tam miała miejsce premiera gry "Teenagent", wyprodukowanej przez polskie Metropolis, a wydanej przez CD Projekt.

Równolegle niemal do Gambleriady w katowickim Spodku odbywały się Ogólnopolskie Targi Gier Komputerowych, Konsolowych i Programów Edukacyjnych - PLAY-BOX. W dniach 1-3 marca 1996 odbyły się już trzecie z kolei targi, a podczas nich zorganizowano - tzw. konkursy w grach Tekken (Bandai Namco 1994) i Ridge Racer (Namco 1993/94) na Sony Playstation. O wcześniejszych edycjach wiemy niewiele.

W Poznaniu 14-17 kwietnia tegoż 1996 roku odbył się któryś już z kolei branżowy Infosystem, który wzbogacono o "growy" Labirynt'96. Nawet organizatorom z redakcji pisma Secret Service ciężko było się dostać, ze względu na oblegające budynek tłumy. Jak możemy wyczytać z informacji, na imprezę przygotowano aż 80 komputerów z procesorami Pentium.

Drugą Gambleriadę, która odbyła się w maju 1996, przeniesiono na Torwar. Tym razem pojawiło się 13 tysięcy widzów. Turniej rozegrano w trzeciej odsłonie "Mortal Kombat", pokazano również pierwszą "Playstation", a nasze rodzimego podwórka broniła gra "Polanie", która tamże miała premierę.

Między 24 a 31 sierpnia 1996 r. w sklepie Planet Music w Warszawie na Placu Zbawiciela zorganizowano konkurs dla dzieci "Pożegnanie wakacji z Sony Playstation". Na sześciu konsolach rozgrywano wyścigi w "Ridge Racer", a do wygrania były dwie konsole, gry oraz upominki.

Nasze kalendarium musimy wzbogacić o informację o pierwszym serwerze "Quake", który został uruchomiony na przełomie sierpnia i września 96. roku przez legendarny serwis "Valhalla", potem były Ciapek i Chip.

Z ciekawszych imprez z tamtego "brzemiennego" dla polskiej sceny roku 1996 warto wspomnieć turniej konsolowy na Sega Saturn w grę "Sega Rally". A to z tego powodu, że do wygrania był samochód, a sam finał miał odbyć się w telewizji. Niestety nie udało się nam nigdy i nigdzie znaleźć wiadomości na temat tego, jak ten turniej się rozstrzygnał i kto odjechał samochodem.

Trzecia edycja (jesienna) była przysłowiowym apogeum imprezy. Odwiedziło ją 20 tysięcy zwiedzających. Turnieje rozegrano w grach "Tekken 2", "Mortal Kombat 3", "Virtua Fighter 2" oraz "Formuła 1 Grand Prix" i "Top Gun".

Czwarta Gambleriada na wiosnę 1997 przyniosła turniej "Quake'a". Oprócz tego grano w "Tekkena 2" i "wipEout 2097" na Sony Playstation. Odbył się też turniej "Mortal Kombat 3", oraz "Rally Championship". Łączna pula nagród w tych turniejach miała wartość 10 tyś zł.

W roku 1997 w Chełmnie odbyły się Mistrzostwa Polski w "Sensible World of Soccer" na Amidze oraz w "FIFA'97" na PC. Turniej odbył się pod patronatem pisma Świat Gier Komputerowych.

Wspomnimy jeszcze tylko o jednym turnieju z tamtego roku. Odbył się w sierpniu, w Krakowie, na terenie studenckiego miasteczka AGH. Był to drugi w Polsce turniej Quake i zwał się "Quake Your Mind". Rozegrano go na 10 komputerach PC Pentium 150. Udział wzięło około 70 osób. Grano w trybie Deathmatch1, mecze po 20 minut. Jako ciekawostkę można wspomnieć, że spora część graczy grała tylko za pomocą klawiatury. Do finału dotarł tylko jeden "klawiszowiec", cała reszta finalistów uzbrojona była w myszki. Zwycięzcą został Kamil Ruszkowski "RooS", drugie miejsce zajął Grzegorz Bolek - "Greg", trzecie Krzysztof Halada "Hal".

Wypada jeszcze przypomnieć, że "Reset" latem tegoż roku uruchomił serwer Quake dla 32 osób. Maszyna, jak na ówczesne czasy była "potężna" - Pentium 166, 92MB Ram i dysk SCSI 4GB, a stała u wiodącego wtedy dostawcy usług internetowych - Supermedia.
8-11 października w Szczecinie odbyły się Targi INFO-GRYF'97.

Resetmania - Targi gier komputerowych Lublin 4-6.12.97 - w programie turnieje, w tytule wieszczono - "Resetmania, czyli początek końca Gambleriady?"
Na wiosnę roku 1998 targi Gambleriada przeniesiono do warszawskiej hali Mera. Zagrano w "Tekken 2", "Quake 2" i UWAGA po raz pierwszy w grę "Starcraft", króla strategii, który na wiosnę miał premierę. W turnieju wzięło udział 32 graczy, a sponsorem był Cd Projekt - dystrybutor gry w Polsce.

Jesienną Gambleriadę 23-25.10 1998 przeniesiono jeszcze dalej, bo aż na Służewiec, a odbyły się na niej - turnieje "Quake 2", "Mortal Kombat 4", "World Cup 98"

C.D.N