Tak się kiedyś grało. Atari, Amiga, ZX Spectrum i inne retro sprzęty.

Historia gier wideo sięga aż do lat 50.! Jednak dopiero 2 dekady później zaczęły pojawiać się pierwsze automaty do gier, a razem z nimi - pierwsze sprzęty do grania. Tym, które najwcześniej zyskało masową popularność, było Atari VCS, znane lepiej jako Atari 2600.

Pierwszy raz Atari pojawiło się w sprzedaży we wrześniu 1977 roku w USA. Zestaw zawierał m.in. 2 joysticki oraz kartridż z zestawem gier "Combat". Do listy gier w kolejnych latach dołączyły takie hity jak "Pac-Man", "Dig Dug", "Pitfall!", "River Raid" czy "Space Invaders".

Do Polski konsole od Atari przybyły znacznie później, ale otrzymaliśmy już nowocześniejsze modele - Atari 800XL, 65XE oraz 130XE. Można je było kupić od "prywaciarzy" na bazarach i giełdach, a od 1985 roku także w sieci sklepów Pewex.

W co się grało? Poza klasyką doszły też takie hity jak "Karateka", "Montezuma's Revenge", "Boulder Dash". Jeszcze w latach 90. pojawiły się kultowe "Cannon Fodder" oraz "Sensible Soccer". Nie zapominajmy też o polskich grach! Do legendy przeszło "Robbo", a popularnością cieszyły się również przygodówki "A.D. 2044", "Klątwa", "Mózgprocesor" czy "Wyspa".

ZX Spectrum to kolejny słynny komputer ery 8-bitowej. Powstał w 1982 roku i był dziełem firmy Sinclair Research, która wcześniej wsławiła się produkcją kieszonkowych kalkulatorów. Komputer operował mocą 3,54 MHz i 16 kilobajtami pamięci ROM - choć szczęśliwcy posiadali wersję z 48kB. Do tego obowiązkowo gumowa klawiatura, joystick oraz... magnetofon kasetowy!

Dla młodszych może być to wielkie zaskoczenie, że programy i gry dało się zapisać na starej taśmowej kasecie. Dzięki temu wielu graczy w latach 80. miało łatwy dostęp do nośników pamięci. To zalety. A wady? Tych na pewno nie zapomni każdy, kto miał do czynienia z ZX Spectrum - nieraz koszmarnie długi czas ładowania, ale przede wszystkim strach o to, czy program wgra się bez żadnego błędu. Wystarczyło lekkie poruszenie magnetofonu i misterną czynność należało powtarzać od nowa.

A w co grało się na Spectrumie? "Commando", "Manic Miner", "Knight Lore", "Boulder Dash", "Jet Set Willy", "Deathchase", "Turbo Esprit", "Lode Runner", "Barbarian", "Robocop". Nie zapominajmy też o polskich tytułach, a przede wszystkim o tym najważniejszym - "Puszka Pandory". To jedna z najstarszych polskich gier i pierwsza w ogóle, która trafiła do regularnej sprzedaży.

Commodore 64, czyli w skrócie C64, powstało w tym samym momencie co ZX Spectrum - w 1982 r. Komputer spotkał z fantastycznym przyjęciem - tak dobrym, że właśnie C64 stało się najlepiej sprzedającym się modelem komputera w historii. Na przestrzeni lat sprzedano ponad 10 milionów egzemplarzy, a niektórzy szacują, że nawet 17!

Komputer okazał się niezwykle wdzięcznym materiałem dla koderów. Z roku na rok powstawały coraz bardziej zaawansowane tytuły. W co graliśmy? Na pewno w "Rambo", "Maniac Mansion", "Rick Dangerous", "Commando", "Bruce Lee", "River Raid", "Defender of the Crown", "Pirates!" oraz "Montezuma's Revenge".

Komputer Commodore 64 spełnił jeszcze jedną ważną rolę. To właśnie z nim wiążą się początki tzw. "demosceny", czyli społeczności fanów programowania, tworzenia komputerowych grafik, muzyki i gier.

Odpowiedzialna za Commodore firma jeszcze w latach 80. wprowadziła kolejną linię sprzetów. Amiga 500 ukazała się w sprzedaży w 1987 roku i stała się pierwszym przystępnym cenowo komputerem, który przenosił granie w erę 16 bitów. Maszyna otworzyła nowy rozdział w historii gier komputerowych, pojawiły się na nią bardziej zaawansowane produkcje, których konwersje często nie ukazywały się na ZX Spectrum, Atari i C64 - co stało się jedną z przyczyn legendarnych już "wojen" (słownych, rzecz jasna) pomiędzy posiadaczami różnych sprzętów.

Amiga 500 pozwoliła też przejść w erę dyskietek, zostawiając za sobą kasety i magnetofony. A jakie gry mogły się na nich znajdować? "Street Fighter 2", "Desert Strike: Return to the Gulf", "Theme Park", "Mortal Kombat", "Flashback", "Another World", "The Secret of Monkey Island", "Lemmings", "Sensible Soccer", "Cannon Fodder" czy "Batman: The Movie". Wiele z nich wciąż wygląda dziś naprawdę nieźle!

Czas na konsolę, którą żyło pokolenie wychowujące się w latach 90. Tuż po końcu PRL lawinowo zaczynały pojawiać się na rynku przeróżne produkty z zagranicy. Jednym z nich była masowo dostępna konsola Pegazus. Stała się obiektem pożądania i doczekała się nawet reklam w telewizji. Jej popularności sprzyjała niska cena, brak monitora (podłączano ją do TV) i ogromna dostepność kartridży z grami - dało się je dostać na wielu "bazarkach" w całej Polsce.

Zestawy gier na Pegazusa znacznie różniły się od tego, w co grali posiadacze komputerów. Rządziła "Contra", "Super Mario Bros", "Bomberman" czy "Duck Tales", ale popularniejsze od pojedynczych tytułów stały się pakiety z kilkoma grami. Do legendy przeszła tzw. "Złota piątka", czyli "Big Nose The Caveman", "Big Nose Freaks Out", "The Fantastic Adventures of Dizzy", "Chip & Dale", ""The Micro Machines" oraz "Ultimate Stuntman". Kartridż okazał się pojemnym nośnikiem, bo zaczęły pojawiać się też wersje mieszczące 68, 168, a nawet 9999 gier i ich modyfikacji.

Dopiero po latach większość posiadaczy Pegazusa dowiedziała się, że ich sprzęt nie był autorską konsolą, tylko klonem czy po prostu "podróbką" konsoli Nintendo Entertainment System (NES). Również większość kupowanych na bazarach gier, choć mogła czasem sprawiać wrażenie oryginalnych, miała piracki rodowód.

Oprócz dużych sprzętów, jak komputery i konsole, na rynku zaczęły pojawiać się także przeróżne konsole przenośne. Przy czym zdecydowana większość była prosta do bólu i oferowała ledwie od jednej do kilku gier. Jednymi z najpopularniejszych konsol były te, które pozwalały grać w "Tetrisa" i jego przeróżne odmiany. Do legendy przeszły jednak rosyjskie konsolki firmy Elektronika, które oferowały wyłącznie jedną grę. W jednym wariancie były to wyścigi, w drugim - tym najbardziej znanym - łapanie kurzych jajek przez wilka z kreskówki "Wilk i Zając".

Jeszcze w 1989 roku pojawiła się na rynku światowym pierwsza poważna konsola przenośna - był nią Game Boy od Nintendo. Tym razem trafił do Polski w oryginalnej wersji, ale nie należał do tanich - tak samo jak dyski z grami. Konsola z pewnością zapamiętana została przede wszystkim dzięki znakomitej serii gier "Super Mario Land" i innych z Mario w roli głównej, a także dzięki tytułom spod znaku "The Legend od Zelda".

Jak widać, przenośnym graniem były zainteresowane nie tylko dzieciaki, ale także "wyższe sfery" - na przykład... Hillary Clinton.

W historii pojawiło się znacznie więcej zdatnych do grania sprzętów: komputery Apple i Apple II, Amstrad, konsole od firmy Sega i wiele innych wynalazków, które przepadły w losach dziejów. Nie można zapominać także o starych dobrych flipperach oraz automatach! Pojedyncze sprzęty albo całe salony gier stały się dla wielu osób przepustką do świata elektronicznej rozrywki.

A jaki był Wasz ulubiony sprzęt do grania? Macie ciekawe wspomnienia? Podzielcie się nimi w komentarzu pod artykułem.