GTA – Grand Theft Auto (seria gier)

GTA to jedna z największych marek w świecie gier komputerowych. Seria gier akcji Grand Theft Auto odniosła sukces komercyjny, przy okazji wywołała sporo kontrowersji. Wydawcą popularnych gier jest studio Rockstar Games.

Seria Grand Theft Auto

Gry z serii GTA należą do gatunku przygodówek zręcznościowych, których akcja rozgrywa się w otwartym świecie. Pierwsze dwie odsłony cyklu, czyli GTA oraz GTA 2, to produkcje wykorzystujące widok z lotu ptaka. Kamieniem milowych dla marki, ale też dla całego gatunku gier akcji, była trzecia część Grand Theft Auto, w której wprowadzono widok TPP.

Wyróżnikiem serii Grand Theft Auto są nie tylko elementy strzelankowe, chociaż są one istotne dla rozgrywki, ale możliwość swobodnego przemierzania ulic i kradzieży samochodów. Gdy siądziemy za kierownicą zdobytych pojazdów, możliwości stając się niemal nieograniczone. Jeśli dopuścimy się przestępstwa, czekają nas też widowiskowe ucieczki przed stróżami prawa.

GTA zdobyło miano kontrowersyjnej marki, co zawdzięcza zawartym w nim treściom przeznaczonym dla dorosłego odbiorcy – głównie przez dużą dawkę brutalności i łamanie prawa przez protagonistów.

Grand Theft Auto (GTA) – otwarcie kontrowersyjnej serii

Pierwsza gra akcji Grand Theft Auto ukazała się w 1997 roku i wywołała wokół siebie sporo szumu. Sam koncept na rozgrywkę okazał się kontrowersyjny, bowiem gracz wciela się w przestępcę, który swobodnie porusza się po mieście, kradnie samochody, ucieka przed policją i przyjmuje coraz bardziej bezwzględne zlecenia od lokalnej mafii.

Deweloperem oryginalnego GTA było studio DMA Design, które opracowało grę pod kątem komputerów osobistych. Później pojawiły się też wydania na konsole PlayStation oraz Game Boy Color.

Akcja GTA rozpoczyna się w Liberty City, mieście wzorowanym na Nowym Jorku. W grze wykorzystano widok z góry. Protagonista swobodnie przemierza ulice miasta, przemieszczając się pieszo lub za kółkiem samochodu. Zadaniem gracza jest gromadzenie punktów, które otrzymuje za wykonywanie misji takich jak kradzieże, napady i utrudnianie życia wrogim gangom. Dalsze etapy rozgrywki przenoszą głównego bohatera na ulice kolejnych miast – San Andreas (przypominającego San Francisco) oraz Vice City (Miami).

Twórcy wydali do GTA dodatek zatytułowany Grand Theft Auto: London 1969, który przenosił gracza na ulice Londynu.

Grand Theft Auto 2 (GTA 2)

Drugą odsłoną cyklu była wydana w 1999 roku gra GTA 2. Zasady rozgrywki przypominając te znane z "jedynki", aczkolwiek twórcy wprowadzili też kilka nowości. Tym razem zabawa odbywa się w obrębie jednego, fikcyjnego miasta podzielonego na dzielnice. W poszczególnych dystryktach spotkać można członków siedmiu różnych gangów.

Co więcej, przestępstwa popełniane przez gracza w Grand Theft Auto 2 zwracają nie tylko uwagę policji, ale z czasem również innych służb – oddziałów SWAT, FBI, a ostatecznie nawet wojska. Oddzielna kwestia to również praca dla poszczególnych gangów – praca dla jednego z nich może budzić wrogość innego.

Do gry wprowadzono możliwość wyboru pory dnia rozgrywki – dnia lub zmierzchu. Podobnie jak w pierwszym GTA również tutaj usłyszymy oryginalną ścieżkę dźwiękową. Dostępnych jest kilkanaście stacji radiowych, których posłuchać można, wsiadając do różnych typów aut.

W 2004 roku ukazała się na konsolach Game Boy Advance gra Grand Theft Auto Advance, która wykorzystywała rozwiązania graficzne znane z GTA 2.

Grand Theft Auto III (GTA 3)

GTA 3 to trzecia pełnoprawna odsłona serii Grand Theft Auto, a zarazem przełomowa produkcja dla świata gier pod względem oprawy graficznej oraz sztucznej inteligencji sterującej NPC-ami. Ukazała się w 2001 roku i została bestsellerem, sprzedając się w USA w nakładzie 2 mln egzemplarzy w blisko cztery miesiące.

Model otwartego świata pojawił się już w GTA i GTA 2, jednak to Grand Theft Auto III był tytułem, który usprawnił i przeniósł sandboksowy system rozgrywki do gier 3D. Misje gracz może wykonywać w dowolnej kolejności, do dyspozycji ma też liczne pojazdy (w tym motorówki), bronie.

GTA 3 kontynuowało tradycję poprzedniczek związana z budzeniem powszechnych kontrowersji. Ponownie związane były one z brutalnością i łamaniem prawa przez protagonistę.

Grand Theft Auto: Vice City (GTA Vice City)

Kolejną odsłoną serii GTA było wydane w 2002 roku Grand Theft Auto: Vice City. Główny bohater trafia do miasta Vice City położonego na Florydzie i tam angażuje się w działalność przestępczą. Gra pozwala graczowi przechodzić różne wątki fabularne, a także wykonywać misje główne i poboczne w różnej kolejności. Twórcy dodali do tej część cyklu nowe elementy takie jak możliwość kupna budynków.

W niektórych elementach GTA Vice City można zauważyć inspiracje twórców serialem "Policjanci z Miami", a także filmami takimi jak "Ojciec Chrzestny" czy "Człowiek z blizną".

Grand Theft Auto: San Andreas (GTA San Andreas)

GTA San Andreas jest jedną z najpopularniejszych i najwyżej ocenianych odsłon serii GTA. Gra miała premierę w 2004 roku na PlayStation 2, a rok później trafiła na konsole Xbox oraz komputery osobiste. Odniosła komercyjny sukces i zdobyła uznanie krytyków. Do dziś cieszy się popularnością, nie dziwi więc, że doczekała się odświeżonych wydań stworzonych na nowe platformy, w tym na konsole Xbox 360, PlayStation 3 i PlayStation 4.

W porównaniu do poprzedniczek Grand Theft Auto: San Andreas wprowadza garść zmian i usprawnień. Zaimplementowano bardziej zaawansowany system SI, który sprawia, że reakcje mieszkańców miasta na niepokojące sytuacje stały się bardziej realistyczne. Uciekający przechodnie i przestraszeni kierowcy mogą np. spowodować szybszą reakcję policji.

W San Andreas poprowadzimy też szereg nowych pojazdów, w tym pociągi, traktory, quady czy rowery. Otrzymujemy też możliwość tuningu samochodów oraz personalizacji wyglądu głównego bohatera. Po raz pierwszy w historii cyklu GTA sterowana przez gracza postać potrafi wspinać się, pływać i nurkować. Rozległa mapa gry jest blisko trzy razy obszerniejsza od tej z GTA Vice City.

GTA LCS i GTA VCS – gry na konsole przenośne

Grand Theft Auto: Liberty City Stories oraz Grand Theft Auto: Vice City Stories to gry pierwotnie wydane na konsole PlayStation Portable. Jakiś czas po premierach obu tych części pojawiły się one również w wersjach na PlayStation 2.

Gra Grand Theft Auto: Liberty City Stories została wydana w 2005 roku, a jej akcja rozgrywa się przed wydarzeniami znanymi z GTA 3. Produkcja czerpie z rozwiązań znanych ze swoich poprzedniczek, dostosowując je do potrzeb tej konkretnej części. Przykładowo w GTA LCS możemy jeździć motocyklami, zrezygnowano natomiast z udostępnienia graczowi umiejętności takich jak pływanie i wspinanie.

GTA VCS jest prequelem gry GTA Vice City rozgrywającym się w 1984 roku. W odróżnieniu od Liberty City Stories możemy tu latać helikopterem, pływać oraz eksplorować wnętrza budynków. Powraca też wprowadzona po raz pierwszy w San Andreas wspinaczka. W Vice City Stories gracz może też prowadzić własną działalność przestępczą, przejmując biznesy innych gangów.

Grand Theft Auto IV (GTA IV)

GTA IV to tytuł z 2008 roku wydany na PS3, Xbox 360 i PC. Nowy przedstawiciel rodziny Grand Theft Auto otrzymał odświeżoną szatę graficzną, na co pozwolił autorski silnik producenta, czyli Rockstar Advanced Game Engine (RAGE). Wykorzystany został również do stworzenia takich tytułów jak Max Payne 3 i Red Dead Redemption II.

Tłem fabularnym GTA 4 jest znane fanom serii Liberty City, a postać głównego bohatera to weteran wojenny Niko Bellic. Wcielając się w protagonistę, który w pogoni za amerykańskim snem przybył z Jugosławii, gracz musi pokierować jego losami i odnaleźć się w świecie przestępczym.

Rozgrywka w czwartej części serii stawia na realizm. Gracz otrzymuje niezliczone możliwości związane z głównymi i pobocznymi wątkami fabularnymi, a jego wybory wpływają na przebieg wydarzeń. Przemierzając otwarty świat będziemy mieć do czynienia z rozwiązaniami znanymi z wcześniejszych gier, jednak wiele elementów rozgrywki zostało usprawnionych lub rozbudowanych.

Obok kampanii dla jednego gracza dostępny jest także tryb multiplayer umożliwiający wspólną zabawę maksymalnie 32 osobom. Produkcja doczekała się też dwóch oficjalnych DLC – Grand Theft Auto IV: The Lost and Damned i Grand Theft Auto: The Ballad of Gay Tony.

Grand Theft Auto V (GTA V)

Ostatnią odsłoną serii stworzoną z myślą o konsolach siódmej generacji było Grand Theft Auto V. Premiera na Xboxa 360 i PS3 odbyła się w 2013 roku. Już rok później wydano wersję gry na ósmą generację konsol (Xbox One, PS4), a w 2015 roku GTA V trafiło też na PC.

Otwarty świat GTA V zaskakuje rozmiarami, które wykraczają poza standardy wyznaczone przez tytuły takie jak San Andreas, GTA IV czy też Red Dead Redemtion. Rozgrywkę tradycyjnie obserwujemy z perspektywy trzeciej osoby, aczkolwiek twórcy w wersji na PC, XOne i PS4 pozwalają graczowi na przełączanie się między TPP a FPP.

Nowością w piątym GTA jest możliwość ataku z ukrycia. To sposób na uniknięcie otwartego starcia i pozbycie się wroga w sposób typowy dla skradanek.

Specjalnie do tej gry powstał tryb multiplayer - Grand Theft Auto Online. Pozwala on na prowadzenie sieciowej rozgrywki maksymalnie 30 graczom.