Prince of Persia (seria gier)

Prince of Persia – seria gier stworzona przez studio Broderbund, a później wydawana przez firmę Ubisoft. Zadebiutowała w 1989 roku, a dziś zawiera kilkanaście gier i ma na swoim koncie nawet rekordy Księgi Guinessa. Ich akcja rozgrywa się starożytnej Persji, a my wcielamy się w tytułowego księcia. Były inspiracją dla serii takich jak Tomb Raider, a także Assassin’s Creed.

Prince of Persia – historia powstania

Twórcą serii Prince of Persia jest człowiek o nazwisku Jordan Mechner. Rozpoczął swoją karierę jako programista gier na komputer Apple II. Urządzenie było jednym z pierwszych komputerów osobistych w domach Amerykanów. Niedługo po premierze w 1977 roku zaczęły powstawać na niego także pierwsze gry. Mechner zainteresował się nimi jeszcze w trakcie studiów na uniwersytecie Yale, gdzie popularne było The Oregon Trail oraz pierwsze gry RPG takie jak Ultima i Wizardry.

Pierwsze gry autorstwa Mechnera zostały natychmiast odrzucone przez wydawców. Były głównie kopiami innych tytułów (jako tzw. klony), a na swoją pierwszą wydaną grę młody deweloper musiał czekać do połowy lat 80. Przełom nastąpił, gdy stworzył bijatykę o nazwie Karateka. Tytuł osiągnął spory sukces i ukazał się także na inne platformy tamtych czasów (Commodore, Atari). Wydawcą było studio Broderbund, które poprosiło Mechnera o kolejną grę. Początkowo miał to być sequel Karateki.

Jordan Mechner otrzymał jednak całkowitą wolność w projektowaniu nowej gry i postanowił, że będzie się zupełnie odróżniała od poprzedniej. Miała być platformówką, a nie bijatyką. Inspirowały go filmy o przygodach Indiany Jonesa, a także opowieści o Robin Hoodzie. Akcja gry miała się rozgrywać w zupełnie nowym, niespotykanym do tej pory w grach miejscu. Deweloper wybrał w tym celu starożytną Persję, czyli pustynną krainę sułtanów, wezyrów i zakochanych książąt.

Prace nad nowym tytułem trwały przez trzy lata. Amerykański programista skończył studia i to właśnie grze poświęcił cały swój czas. W pracach wykorzystał skomplikowaną technikę animacji rotoskopowej, która miała zapewnić ciekawą grafikę. Pomocne okazały się być nagrania wideo z akrobacjami przygotowane przez jego brata, a także sceny z filmów przygodowych. Gra trafiła na Apple II i otrzymała swój tytuł od głównej postaci. Premiera Prince of Persia miała miejsce w październiku 1989 roku.

Prince of Persia – pierwsze gry i pierwszy sukces

Rezultatem była platformówka jedyna w swoim rodzaju. Prince of Persia bardziej przypominało film niż inne gry. Podobnie jak w przypadku innych gier z końcówki lat 80. gra jest jednak pełna akcji, a jej rozgrywka składa się z poziomów. Jako tytułowy książę pokonujemy lochy i mamy 60 minut na ich przejście. Fabuła nie jest jednak tylko tłem dla akcji. Celem jest uratowanie ukochanej głównego bohatera. Więzi ją zły czarnoksiężnik, który próbuje przejąć kontrolę nad Persją.

Prince of Persia początkowo sprzedawało się słabo. Tytuł zadebiutował w pierwszej kolejności w Ameryce Północnej i jedynie na komputerach Apple II, które były już nieco przestarzałe. Sprzedaż wyniosła wtedy tylko 7 tys. egzemplarzy gry. Na większy sukces Jordan Mechner musiał czekać wraz ze studiem Broderbund przez następny rok. W 1990 roku Prince of Persia pojawiło się także w Europie i Azji. Gra w formie portów trafiła na niemal wszystkie nowe platformy, a jej popularność zaczęła coraz szybciej rosnąć.

Przez następne dwa lata sprzedano 2 mln. egzemplarzy gry. Stała się hitem w Japonii, a także w Anglii, gdzie jeden z branżowych magazynów o nazwie PC Format umieścił ją na liście 50 najlepszych gier w historii. Podkreślano, że Prince of Persia ma niewiarygodnie dobrą animację. Recenzenci zauważyli, że gra pomimo trudnego do opanowania sterowania zapewniała niezwykle dobre wrażenia dla niemal każdego.

Niedługo inne studia deweloperskie rozpoczęły prace nad podobnymi platformówkami. Za sprawą kolejnej z nich, czyli legendarnej Another World, gry tego typu stały się osobnym gatunkiem znanym dziś jako kinowe platformówki. Studio Broderbund i Jordan Mechner odpowiedzieli na ich sukces kontynuacją własnej serii. Gra Prince of Persia 2: The Shadow and the Flame ukazała się w 1993 roku.

Prince of Persia – nieudany debiut w świecie 3D

Druga część serii gier Prince of Persia była ostatnią wydaną przez studio Broderbund. Po jej premierze skupiono się na kolejnym tytule, czyli legendarnej przygodówce o nazwie Myst. Dwa lata później, w 1995 roku firma została przejęta przez twórców wcześniej wspomnianego Oregon Trail, a pod koniec dekady weszła w posiadanie giganta w świecie zabawek, czyli Mattel. Biznesmeni odpowiedzialni za lalki Barbie dostrzegli potencjał Prince of Persia i poprosili dawne Broderbund o nową grę.

Niemal połowa oryginalnej załogi studia została jednak zwolniona. Bez 500 osób, które wcześniej pracowały na serią gier Prince of Persia nie dało się szybko stworzyć kolejnej części. Firma Mattel chciała ją mieć jak najszybciej, a tytuł miał w dodatku posiadać grafikę 3D, co wymagało większej ilości czasu i dodatkowych rąk do pracy. Gra Prince of Persia 3D zadebiutowała w 1999 roku, 10 lat po pierwszej części, jednak gracze szybko zauważyli, że jest pełna błędów. Otrzymała mieszane recenzje.

Prince of Persia: Piaski Czasu

Prince of Persia 3D było komercyjną klęską dla twórców. Właściciele studia podjęli decyzję, by je sprzedać. Deweloperzy odetchnęli z ulgą, bo to oznaczało szanse, że serią platformówek z akcją obsadzoną w Persji zajmie się ktoś lepszy. Nowymi szefami okazała się być firma Ubisoft, która przejęła prawa do platformówek. Szybko ogłoszono reboot gier Prince of Persia. Fanów zachwyciła wiadomość, że do prac zatrudniono twórcę kultowej pierwszej części serii.

Jordan Mechner początkowo nie chciał się zgodzić na pomoc w tworzeniu nowego Prince of Persia. Jak dziś przyznaje, był niezwykle rozczarowany grą Prince of Persia 3D wydaną bez jego udziału przez Mattel. Po pewnym czasie udało się go jednak namówić, a później został nawet jednym z pracowników Ubisoft. Prace ruszyły pełną parą, a za nową grę Prince of Persia odpowiadał oddział pracujący także nad pierwszą częścią serii Tom Clancy’s Splinter Cell.

Początek XXI wieku przyzwyczaił już niemal wszystkich graczy do grafiki 3D, więc nowa gra z serii Prince of Persia również miała taką posiadać. Gra miała być tym razem przygodówką akcji. Zadebiutowała w listopadzie 2003 roku pod tytułem Prince of Persia: Piaski Czasu. Ukazała się na komputery stacjonarne i niemal wszystkie konsole tamtych czasów.

W Prince of Persia: Piaski czasu wcielamy się ponownie w tytułowego księcia. Akcja rozgrywa się w jednym z miast Persji, które zostaje podbite przez ojca głównego bohatera. Wszystko dzięki mieszkającemu tam wezyrowi, który zdradza swojego władcę. Książe w trakcie podboju znajduje broń o nazwie Sztylet Czasu, a Wezyr namawia nas także, by otworzyć nią kolejny znaleziony w mieście przedmiot – klepsydrę z tytułowymi piaskami czasu. Ludność miasta zmienia się w potwory, a my musimy je uratować.

Rozgrywka gry posiada wiele elementów znanych z platformówek, a także wyjątkowy system cofania czasu, który bohater stopniowo opanowuje dzięki swojemu sztyletowi. Dzięki temu możemy na przykład cofać czas, gdy nie uda nam się pokonać danej przeszkody. Gra Prince of Persia: Piaski czasu to także nowy sposób prowadzenia walki. Często będą nas atakować potwory, a my walczymy z nimi tak, jak w innych przygodówkach akcji.

Prince of Persia – cała seria gier od Ubisoft

Następne dwa lata od premiery Prince of Persia: Piaski czasu to aż dwie kolejne gry z serii. W 2004 roku ukazało się Prince of Persia: Dusza wojownika, czyli kontynuacja przygód księcia po wydarzeniach z poprzedniej części. Tym razem Ubisoft wydało ją bez udziału Jordana Mechnera, za co spotkała je krytyka ze strony twórcy serii. Jego zdaniem w serii znajdowało się już zbyt wiele przemocy.

Ostatnią częścią trylogii było Prince of Persia: Dwa trony wydane przez Ubisoft w 2005 roku. Seria Piaski czasu cieszyła się sporą popularnością. Gry otrzymały bardzo dobre recenzje, a nawet kilka nagród dla najlepszych przygodówek akcji. Łącznie do końca 2005 roku sprzedano ponad 5 mln egzemplarzy wszystkich trzech gier. Tytuły trafiły również do Polski, gdzie spotkały się z ciepłym przyjęciem. Posiadały w pełni profesjonalny dubbing i dołączano je do magazynów o grach.

W 2008 roku powstała także gra zatytułowana po prostu Prince of Persia. To kolejny reboot serii. Tym razem nawiązuje bardziej do pierwszych części serii i posiada jeszcze więcej elementów platformówek niż Piaski czasu. Fabuła jest nieco prostsza, a grafikę ponownie dopracowano. Gra Prince of Persia z 2008 roku posiada także otwarty świat (często spotykany w grach Ubisoft), co pozwala na dowolne przemierzanie całej mapy.

Ostatnią częścią serii gier obsadzonej w czasach starożytnych jest Prince of Persia: Zapomniane piaski. Fabuła powraca tym razem z kolei do trylogii Piaski czasu, a jej wydarzenia rozgrywają się pomiędzy pierwszą, a drugą częścią gier o tej nazwie. Otrzymała jednak słabsze recenzje, a dziś posiada ocenę 75/100 w portalu Metacritic.

Prince of Persia – film, spin-offy

Wraz z grą Prince of Persia: Zapomniane piaski zadebiutował także film obsadzony w świecie serii gier. Odpowiada za niego studio Disney, a rolę tytułowego księcia gra w nim znany amerykański aktor Jake Gyllenhaal. Premiera miała miejsce w 2010 roku, jednak podobnie jak z innymi ekranizacjami gier z Hollywood, film Prince of Persia otrzymał mieszane recenzje.

Ukazało się także kilka gier z serii Prince of Persia na przenośne konsole, a także smartfony i tablety. Pierwsza z nich to Battles of Prince of Persia, czyli turowa strategia obsadzona w starożytnej Persji. Została wydana w 2005 roku na konsolę Nintendo DS, podobnie jak przygodówka akcji Prince of Persia: The Fallen King. Jej premiera miała miejsce trzy lata później, przed świętami Bożego Narodzenia w 2008 roku. Obydwie gry cieszyły się niewielką popularnością.

Druga dekada XXI wieku to tymczasem gry Prince of Persia na Androida i iOS. Możemy zagrać np. w remake’i pierwszych gier z serii (oryginalnie z 1989 i 1983 roku). W 2018 roku firma Ubisoft wydała także Prince of Persia: Escape, czyli platformówkę na smartfony i tablety z widokiem z boku. Polega na przechodzeniu kolejnych, nieskończonych wręcz poziomów, a recenzenci magazynów o grach mobile określili ją "owocem ogromnej chciwości" Ubisoft.